Oksytocyna, często nazywana hormonem miłości lub przytulania, znacząco zwróciła na siebie uwagę naukowców na przestrzeni ostatnich lat. Skupiają się oni na badaniu jej wpływu na różnorodne aspekty relacji interpersonalnych, jednakże, co równie fascynujące, odkrywają również jej istotne znaczenie w kształtowaniu relacji międzygatunkowych. Dokładniej mówiąc, relacji pomiędzy człowiekiem a psem.
Oksytocyna jest hormonem, który ma wielopłaszczyznowy wpływ na nasze życie. Choć często kojarzona jest z przytulaniem, nie jest to jej jedyna funkcja. Wydzielanie oksytocyny może nastąpić także podczas bliskiej interakcji bez kontaktu fizycznego. Kluczowe jest tutaj zrozumienie, że oksytocyna potęguje więzi między ssakami, a relacja człowieka z psem jest wyjątkowym przykładem wspólnego wydzielania tego hormonu przez różne gatunki. Czy dzięki temu rozumiemy lepiej, dlaczego psy są określane mianem najwierniejszych przyjaciół ludzi?
Opiekuńcze zachowania, jakie oksytocyna wywołuje zarówno u ludzi jak i psów, mogą wyjaśniać empatyczne postawy psów wobec swoich właścicieli. Warto jednak zdać sobie sprawę, że ten hormon działa przede wszystkim w kontekście już istniejących relacji. Jak zatem oksytocyna wpływa na postawy psów w stosunku do nieznajomych?
Z jednej strony, zachowania opiekuńcze, które oksytocyna promuje, mogą czasem przybierać formę agresji. To jest zjawisko powszechne u wszystkich ssaków, które bronią swojego młodego potomstwa – wydzielają wtedy większe ilości oksytocyny. W kontekście relacji psa z człowiekiem, oznacza to, że obcy mogą być przez psy postrzegane jako zagrożenie, co tłumaczy agresywne zachowania wobec nieznajomych ludzi czy zwierząt.
Z drugiej strony, oksytocyna może przyczyniać się do defensywnych postaw psów względem swoich właścicieli. Psy traktują bowiem swojego człowieka jako część swojej 'rodziny’, a bliski kontakt z nim powoduje wydzielanie oksytocyny. Paradoksalnie więc, choć oksytocyna wzmacnia więzi z bliskimi, może jednocześnie prowadzić do nieufności wobec obcych.
Może to sugerować, że terapia oksytocyną dla psów przy nowych właścicielach miałaby potencjał do przyspieszenia procesu tworzenia silnej więzi. Można by to zastosować zwłaszcza w przypadku psów z traumatyczną przeszłością, ułatwiając im adaptację do nowego domu.