Infekcje górnych dróg oddechowych, wśród których dominuje zapalenie gardła, są jednymi z najbardziej powszechnych dolegliwości plagujących ludzi na całym świecie. W ciągu roku dorosłych dopada kilkukrotnie, natomiast dzieci zmagać się z nimi mogą nawet kilkanaście razy. Wywołuje je wiele czynników, głównie zakażenia wirusowe, bakteryjne lub grzybicze. Częstym towarzyszem tej choroby jest zapalenie migdałków podniebiennych. Pomimo, że nie jest uważane za stan krytyczny, niewłaściwie leczone zapalenie gardła może prowadzić do poważnych konsekwencji dla wielu organów. Ale jak rozpoznać zapalenie gardła i czy możliwe jest samodzielne pokonanie tej dolegliwości?
Zapalenie gardła może występować w różnych formach – od migdałków podniebiennych po krtanię. Są dwa typy tej choroby:
- ostre zapalenie gardła,
- przewlekłe zapalenie gardła.
Większość przypadków ostrego zapalenia gardła (ponad 80%) wynika z infekcji wirusowych, takich jak grypa, paragrypa, koronawirusy, adenowirusy, rhinowirusy. Bakteryjne zapalenie gardła jest rzadsze i zazwyczaj spowodowane przez bakterie takie jak Streptococcus pyogenes, Bordetella pertussis czy Bacillus antracis. Czasem chorobę mogą wywołać chlamydie lub bakterie rzeżączki. Najwięcej przypadków ostrego zapalenia zauważamy w okresach przejściowych – jesienią i wiosną, kiedy nasz układ odpornościowy jest słabszy, a zarazki w środowisku stają się bardziej agresywne. Objawy wirusowego zapalenia gardła trwają zazwyczaj około tygodnia, podczas gdy infekcje bakteryjne mogą być długotrwałe. Rzadko dochodzi do zapalenia grzybicznego spowodowanego przez drożdże Candida albicans.
Przewlekłe zapalenie gardła to inna forma choroby i dzieli się na proste, zanikowe i przerostowe. Nie jest związane z infekcjami, lecz z długotrwałym narażeniem na drażniące substancje jak dym papierosowy, mocny alkohol czy chemikalia. Dodatkowo warunki środowiskowe takie jak suche powietrze, ekstremalne temperatury oraz niektóre choroby (np. cukrzyca obniżająca odporność) mogą przyczynić się do wystąpienia przewlekłego zapalenia gardła. Objawy tej formy choroby mogą trwać przez wiele tygodni, ale zazwyczaj są mniej intensywne niż w przypadku ostrego zapalenia. Przewlekłe zapalenie gardła jest częstym problemem kobiet w ciąży, będącym efektem refluksu żołądkowo-jelitowego wywołanego zmianami fizjologicznymi w organizmie kobiety.